Architektura Art Deco - czym się charakteryzuje?

Art Deco to fascynujący nurt w architekturze, który kwitł głównie w latach 20. i 30. XX wieku, choć jego wpływy można dostrzec również w późniejszych dekadach. Charakteryzuje się on elegancją, geometrycznymi wzorami, luksusem oraz odważnym podejściem do sztuki i designu. Architektura Art Deco to swoisty hołd dla nowoczesności i dynamizmu epoki międzywojennej, a jednocześnie manifestacja tęsknoty za estetyką z przeszłości. Jak powstał, czym się dokładnie charakteryzuje i jakie budowle są dumnymi reprezentantami tej stylistyki? Odpowiedzi znajdziecie w naszym artykule.

Jakie informacje znajdziemy w poniższym artykule?

• Historia architektury Art Deco

• Cechy architektury Art Deco

• Słynne budynki w stylu Art Deco

Historia architektury Art déco

Architektura w stylu Art Deco narodziła się w odpowiedzi na zmieniające się społeczne, kulturowe i gospodarcze warunki pierwszej połowy XX wieku. Jej genezę można śledzić do okresu po I wojnie światowej, gdy świat odczuwał zmęczenie konfliktami i dążył do odbudowy oraz odmiany. Początki stylu Art Deco związane są głównie z ważną wystawą światową, która miała miejsce w stolicy Francji.

Narodziny Art Deco

W 1925 roku Paryż był miejscem, gdzie artyści i projektanci z całego świata prezentowali swoje dzieła. Wśród nich pojawiły się pierwsze ślady stylu Art Deco. Nazwa w architekturze i architekturze wnętrz art deco pochodzi od francuskiego słowa "Arts Décoratifs", które odnosiło się do sztuki dekoracyjnej. Charakterystyczne dla tego stylu były geometryczne wzory, eksperymenty z nowoczesnymi materiałami, a także odniesienia do różnych kultur i epok.

Wpływ wystawy paryskiej szybko przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie styl Art Deco zyskał na popularności. Około 1927 roku Nowy Jork stał się jednym z głównych ośrodków tego nowego ruchu artystycznego.

Stylistyka architektoniczna opisywanego nurtu miała istotny wpływ na krajobraz miejski, szczególnie w dużych metropoliach. Budowle w tym stylu pełniły funkcję prestiżowych znaków nowoczesności i dobrobytu. Znane są zwłaszcza budynki biurowe, hotele, kina i teatry utrzymane w tej estetyce.

Cechy architektury Art Deco

Architektura Art Deco czerpała inspiracje z różnych źródeł, m. in. sztuki egipskiej, greckiej, afrykańskiej, jak również z motywów futurystycznych. Charakterystyczne dla tego stylu są geometryczne kształty, symetryczne wzory, płaskorzeźby, a także eksperymenty z nowoczesnymi materiałami, takimi jak chrom i szkło czy zdobienia z innych luksusowych materiałów. Budynki w stylu Art Deco często wyróżniały się smukłymi kształtami, wieżami, zdobieniami i geometrycznymi liniami. Oto kilka kluczowych cech wyróżniających prezentowaną stylistykę architektoniczną:

• Figury geometryczne - Art Deco jest znane z wykorzystywania geometrycznych kształtów, takich jak trójkąty, prostokąty, okręgi i linie faliste. Budynki w tym stylu często posiadają zgeometryzowane detale, co nadaje im nowoczesnego i dynamicznego wyglądu.

• Zdobienia i płaskorzeźby - charakterystyczne dla Art Deco są bogate zdobienia i płaskorzeźby, które dodają elegancji. Zdobienia te często przedstawiają abstrakcyjne motywy geometryczne, florystyczne wzory, a także nawiązania do sztuki egipskiej i azteckiej.

• Nowoczesne materiały - prezentowany styl eksperymentuje z nowoczesnymi materiałami, takimi jak szkło, chrom, aluminium, stal nierdzewna i beton. Zastosowanie tych materiałów podkreślało postęp technologiczny i nowoczesność epoki międzywojennej.

• Błyszczące elementy - Art Deco często wykorzystuje błyszczące elementy, takie jak lustra, chromowane detale czy srebrne wykończenia, co dodaje blasku i luksusu. Efekt ten miał podkreślać nowoczesność i dostatek.

• Motywy egzotyczne - styl ten często sięga po motywy egzotyczne, inspirując się sztuką i kulturą różnych regionów świata. Elementy te nadają architekturze Art Deco charakterystycznego, nieco egzotycznego klimatu.

• Linie poziome i pionowe - w architekturze Art Deco często spotykamy zastosowanie silnych, wyraźnych linii poziomych i pionowych, co nadaje budynkom stabilności i elegancji. Symetria i równowaga są ważnymi elementami tego stylu.

• Kolorystyka - choć paleta kolorów w architekturze Art Deco może być zróżnicowana, często spotykamy intensywne kolory, takie jak złoto, czerń, czerwień, żółć, fiolet czy niebieski. Kontrastujące barwy podkreślają bogactwo i ekspresję stylu.

• Stylizacja motywów płaskorzeźb - motywy roślinne i zwierzęce często pojawiają się w formie abstrakcyjnych, stylizowanych płaskorzeźb. Te dekoracyjne detale nadają budynkom unikalnego charakteru.

Znane budynki w stylu Art Déco

Opisane poniżej trzy budynki stanowią jedynie niewielki wycinek z bogatego dziedzictwa architektury Art Deco na świecie, której wpływy można odnaleźć w różnych regionach i kontynentach. Jednak ich rozmach powoduje, że są to nie tylko sztandarowe przykłady Art Deco, ale również jedne z najbardziej znanych obiektów na świecie.

Empire State Building (Nowy Jork, Stany Zjednoczone)

Zbudowany w latach 1930-1931 Empire State Building jest jednym z najbardziej ikonicznych budynków Art Deco na świecie. Jego smukła sylwetka, zdobienia z aluminium oraz charakterystyczna iglica czynią go nie tylko znaczącym elementem panoramy Nowego Jorku, ale także symbolem opisywanej stylistyki.

Chrysler Building (Nowy Jork, Stany Zjednoczone)

Uważany za arcydzieło stylu Art Deco, Chrysler Building został ukończony w 1930 roku. Jego wyjątkowy design, z charakterystycznymi zdobieniami w formie samochodowych detali, stal nierdzewna i pięknie zdobione iglice, sprawiają, że jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych budynków na Manhattanie.

Pałac Kultury i Nauki (Warszawa, Polska)

Choć zbudowany po okresie głównego rozkwitu Art Deco, Pałac Kultury i Nauki w Warszawie (ukończony w 1955 roku) zawiera elementy charakterystyczne dla tego nurtu. Wzniesiony w stylu socrealizmu, budynek ten posiada jednak liczne zdobienia i geometryczne kształty, które nawiązują do estetyki Art Deco.

Fred French Building (Nowy Jork, Stany Zjednoczone)

Fred French Building to jeden z charakterystycznych przykładów budynku w stylu Art Deco. Znajduje się w Nowym Jorku i został zbudowany w latach 1926-1927. Obiekt ten charakteryzuje się fasadą z ozdobnymi frezami oraz motywami bliskowschodnimi. Elewacja została wykonana głównie z cegły i wykończeń z wapienia. Budowla liczy 38 pięter i jest jednym z najbardziej charakterystycznych drapaczy chmur w Stanach Zjednoczonych.

Guardian Building (Detroit, Stany Zjednoczone)

Guardian Building, również znany jako Union Trust Building, to jedna z najbardziej charakterystycznych i historycznych budowli w Detroit. Został zbudowany w latach 1928-1929 i jest uważany za arcydzieło Art Deco oraz jeden z najpiękniejszych wieżowców w Stanach Zjednoczonych. Fasada budynku jest bogato zdobiona, a detale architektoniczne obejmują rzeźbienia, mozaiki i reliefy. Kolorystyka obiektu jest również niezwykła, łącząc intensywne odcienie czerwieni, złota, niebieskiego i zielonego. Guardian Building został wzniesiony z użyciem różnych materiałów, takich jak piaskowiec, terrakota i granit.